سود و زیان انباشته و مطالبات مشکوک الوصول ازجمله مواردی هستند که از ترازنامه و صورت سود وزیان موردتوجه برخی قرارگرفته است. این در حالی است که هیچ‌کدام از این دو مورد گویای تمام حقیقت موسسه و بنگاه اقتصادی نیستند و با وضعیت فعلی، شرایط را بحرانی نشان نمی‌دهند.
موسسه اعتباری ملل ازجمله مؤسسات اعتباری است که در ماه‌های اخیر گزارش‌های از آن در رسانه‌های منتشر می‌شود.
این گزارش‌ها متوجه صورت‌های مالی شرکت است و ماهیت عملکردی دارد، غافل از اینکه بتوانند آینده موسسه را تحلیل بنیادی کنند. علاوه بر این بانک‌های بزرگی مانند تجارت، صادرات و ملت نیز روزی این شرایط را تجربه کردند و عده‌ای مدعی بودند که این بانک‌ها به شرایط انحلال رسیدند اما دیدیم که این بانک‌ها بهتر از بانک‌های دولتی حمایتی نیز به‌مراتب عملکرد بهتری دارند.
سود و زیان انباشته و مطالبات مشکوک الوصول ازجمله مواردی هستند که از ترازنامه و صورت سود وزیان موردتوجه برخی قرارگرفته است. این در حالی است که هیچ‌کدام از این دو مورد گویای تمام حقیقت موسسه و بنگاه اقتصادی نیستند و با وضعیت فعلی، شرایط را بحرانی نشان نمی‌دهند.
علاوه بر این، تمام شرکت‌های بزرگ و مؤسسات اعتباری در برخی مواقع دارای نوسانات عملکردی بوده و ممکن است که همیشه بر روال صعودی نباشند.
زیان انباشته به‌اصطلاح حسابداران و کارشناسان مالی یک ماهیت خنثی دارد که به‌سرعت قابل جبران است و موسسه اعتباری ملل به دلیل اینکه در تسهیلات، درامد و سرمایه‌گذاری رشد داشته قطعاً در آینده نزدیک از این شرایط خارج خواهد شد.
از طرف دیگر مطالبات مشکوک الوصول که یک حساب موقتی بوده و برای یک دوره مالی مشخص طراحی‌شده است و بر اساس نامش دائمی نیست.
زیان انباشته قابل جبران است
برای بررسی سود و زیان انباشته بنگاه‌های اقتصادی به دوره‌های قبل مراجعه می‌شود و ماهیتی گذشته‌نگری دارد یعنی همان‌طور که از نام آن پیداست روی‌هم انباشته می‌شوند اما بلافاصله با سودآوری از زیان به سود تبدیل می‌شود. درواقع، ماهیت حساب سود و زیان خنثی می‌باشد یعنی به‌طورقطع نمی‌توان گفت بدهکار یا بستانکار مطلق است. در طول دوره یا پایان دوره، بدهکار یا بستانکار می‌شود. به‌عنوان مثال درصورتی‌که هزینه‌ای مربوط به سال مالی قبل است، در سال مالی کنونی، حساب سود و زیان انباشته یا سنواتی بدهکار می‌شود و بالعکس.
موسسه اعتباری ملل در دوره‌های سه‌ماهه سوم دارای زیان انباشته است. این به معنی آن است که شرکت در دوره اخیر از سود برخوردار نبوده و باید زیان انباشته بگیرد اما این به معنی بحران مالی نیست چراکه اولا طبق قانون تجارت این زیان به مرحله بحرانی نرسیده است.
علاوه بر این تراز مثبت شرکت نشان می‌دهد که موسسه اعتباری ملل دارای بحران تراز منفی نیست تا توان سودآوری نداشته و ماهیتاً این سود است که زیان انباشته را به سود انباشته تبدیل می‌کند در دی ماه ۱۴۰۰ درامد از محل تسهیلات مبلغی حدود ۴۶ هزار میلیارد ریال بوده و هزینه کرد شرکت حدود ۴۴ هزار میلیارد ریال بود که نزدیک به دو هزار میلیارد ریال تراز مثبت دارد. همچنین در صورت مالی آذر ۱۴۰۰ اعلام‌شده است که درآمد ۴۱ هزار میلیارد ریالی موسسه با رشدی مضاعف نسبت به‌کل سال ۹۹ نزدیک به ده درصد بیشتر بوده و رشد چشمگیری داشت.
شایان‌ذکر است که سرمایه‌گذاری موسسه در این دوره ۲۶۶ هزار میلیارد ریال بوده که نزدیک به ۱۰۰ به دوره مالی مشابه در سال قبل و نزدیک به ۱۵۰ درصد نسبت به ابتدای سال قبل رشد داشته است.تسهیلات موسسه نیز در دوره سه‌ماهه سوم سال جاری رشدی نزدیک به ۵۰ درصدی داشته و به رقمی حدود ۲۶۷ هزار میلیارد ریال رسیده است.همه این رخدادها درنهایت در پایان سال جاری می‌تواند منجر به افزایش سود و کاهش زیان انباشته شود. البته فروش دارایی نیز در این دوره موردبررسی است.
بررسی مطالبات مشکوک الوصول سواد مالی زیادی نمی‌خواهد
برخلاف ادعای برخی از رسانه‌ها، وضعیت هزینه مطالبات مشکوک الوصول موسسه ملل رشد نداشته بلکه کاهش داشته است. مطالبات انباشته مشکوک الوصول همان‌گونه که از نام آن پیداست در وصول آن تردید وجود دارد و به‌منزله آن نیست که این مطالبات معوق می‌شود بلکه به معنی آن است که بانک و موسسه مالی این رقم را در صورت‌های مالی سود و زیان خود منعکس می‌کند تا هزینه‌های آن را برآورد کرده و بر اساس دستورالعمل‌های بانکداری شفاف‌سازی کند.
موسسه ملل در پایان سال گذشته در اسفند ۱۳۹۹ حدود دو هزار میلیارد ریال هزینه مطالبات مشکوک الوصول داشته و در آذر ۱۴۰۰ این رقم را تقریباً به نصف رسانده و هزینه منعکس‌شده رقم یک هزار و ۱۰۰ میلیارد ریال را نشان می‌دهد.این در حالی است که برخی از گزارش‌ها این هزینه را با احتساب دوره‌های مالی قبل از اسفند ۱۳۹۹ نشان داده و بر این اساس اعلام کرده‌اند که هزینه مطالبات مشکوک الوصول رشدی ۱۱۰۰ درصدی داشته درحالی‌که هزینه مطالبات مشکوک الوصول موقتی بوده و تنها باید با دوره مالی قبلی مقایسه شود، این موضوه نشان از عدم آشنایی نویسنده از ماهیت سرفصل های بانکداری است.
درواقع در پروژه های پیمانکاری بسیاری از کارها به صورت نسیه انجام می‌شوند و به همین خاطر هم در مقابل پولی که قرار است از مشتریان گرفته شود، حساب های دریافتنی را بدهکار می کنند. اما در این بین، مساله وصول شدن مطالبات هم محل بحث است و اگر به دلایل مختلف احتمال دهیم که مطالبات تسویه نخواهند شد، در این حساب قرار می‌گیرند.
با توجه به موارد مورد اشاره در خصوص زیان انباشته و مطالبات مشکوک الوصول وضعیت موسسه ملل بحرانی نیست و تمام مؤسسات مالی و اعباری و بانک‌ها این دوران را پشت سر گاشته اند. بانک‌های بزرگی مانند ملت، تحارت و غیره شرایطی به‌مراتب بدتر ازین را پشت سر گذاشته اند و موضوع به راحتی قابل رفع است چراکه شرایط به بدیی نیست که برخی مدعی آن هستند هرچند باید گفت که زنگ ها شاید به صدا درامده اند.
بانکداری ایرانی
