پس از اعمال تحریم‌ها علیه ایران روند صادرات و واردات کشور دچار اختلال شد و این اتفاق تاثیر خود را بر همه وجوه اقتصادی گذاشت. صنعت بیمه هم از گزند تحریم‌ها در امان نماند و چند سالی است بیمه‌های حمل‌ونقل و باربری و بیمه تضمین گمرکی با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو بوده و میزان پرتفو آنها کاهش پیدا کرده است.
به گزارش رویداد شرق به نقل از روزنامه صمت، پس از اعمال تحریم‌ها علیه ایران روند صادرات و واردات کشور دچار اختلال شد و این اتفاق تاثیر خود را بر همه وجوه اقتصادی گذاشت. صنعت بیمه هم از گزند تحریم‌ها در امان نماند و چند سالی است بیمه‌های حمل‌ونقل و باربری و بیمه تضمین گمرکی با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو بوده و میزان پرتفو آنها کاهش پیدا کرده است.
همین‌طور این دست بیمه‌ها با مشکلات و مسائل دیگری نیز روبه‌رو هستند که کارشناسان در این گزارش به آن می‌پردازند. کارشناسان صنعت بیمه معتقدند ممکن است گاهی کالایی پیش از رسیدن به مقصد دچار سوانح و اتفاقات مختلفی شود. در این حالت، گمرک حقوق ورودی آن را از شرکت بیمه مطالبه می‌کند. شرکت‌های بیمه پرداخت می‌کنند بعد سراغ آن شرکت می‌روند تا مسئله را پیگیری کنند.
بر این اساس، عسل اشتری، سرپرست بیمه های باربری بیمه تعاون در گفت‌وگو باصمت بیان کرد: بیمه حمل‌ونقل مسئولیت تامین تعهدات متقاضیان ورود موقت وسیله نقلیه در قبال ذی‌نفعان معادل حقوق ورودی و وجوه متعلقه (مالیات بر ارزش‌افزوده و عوارض) به علاوه نصف تا ۳ برابر ارزش وسیله نقلیه که حسب مورد توسط ذی‌نفع تعیین می‌شود و بر عهده بیمه‌گذار بوده را پوشش می‌دهد. این موضوع چالش‌های بسیاری برای گمرک از ابتدا خواهد داشت.
وی افزود: نخستین چالش نصب دستگاه موقعیت‌یاب(جی‌پی‌اس) در مرز ورودی روی وسیله نقلیه است که باید هزینه مربوطه از متقاضی ورود موقت وسیله اخذ شود. اعلام وصول وسیله مدنظر از هر یک از مرزهای گمرکی باید در صورت خروج بلافاصله در سیستم ثبت شود. در غیر این صورت، گمرک و شرکت بیمه‌گر به مشکلات و چالش‌های زیادی بر می‌خورند.
بیمه‌های باربری در ایران
این کارشناس مدیریت بیمه گفت: بیمه‌های باربری یکی از قدیمی‌ترین رشته‌های بیمه‌ای است. از زمانی که جوامع رو به تجاری شدن رفتند و بازرگانی رونق پیدا کرد، نیاز به این بیمه در جامعه بیشتر حس شد. اگرچه امروز با گسترش سیستم‌های حمل‌ونقل و پیشرفت چشمگیرشان رو به‌رو هستیم اما با توجه به افزایش حجم محمولات و سرعت زیاد وسایط نقلیه کالای مورد حمل نیز در معرض ریسک‌های جدی‌تری قرار گرفته است. در این راستا، بیمه باربری در رونق تجارت داخلی و خارجی و کمک به این صنعت از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. سهم بازار بیمه باربری از کل صنعت بیمه ۰.۸۳ درصد است. طبق سالنامه آماری سال ۱۳۹۹ و سهم خسارت بیمه باربری در بازار ۰.۰۰۵ درصد است و رشته کم‌ریسکی به‌شمار می‌رود.
حمایت از شبکه فروش
اشتری با اشاره به اینکه توانمندسازی و حمایت از شبکه فروش و آموزش مستمر باعث ارتقای سطح دانش در صنعت بیمه می‌شود، گفت: این موضوع همچنین می‌تواند در فروش بیمه‌های باربری و اطلاع‌رسانی درست به بیمه‌گذاران نیز تاثیر‌گذار باشد، زیرا اکنون بیمه‌گذاران به‌دلیل عدم‌آگاهی، ممکن است بیمه‌نامه‌ای خارج از انتظار خود تهیه کنند و در زمان خسارت دچار مشکل شوند. درک درست از کلوزها و انواع بیمه‌های باربری برای هم صنعت بیمه و هم جامعه بیمه‌گذاران، نکته حائز اهمیتی است.
زیان‌های مالی کالاهای تجاری
وی افزود: بیمه‌نامه باربری، زیان‌های مالی کالاهای تجاری را در صورت بروز خطرات مرتبط حمل‌ونقل (دریایی، هوایی، زمینی) مورد پوشش قرار می‌دهد و هدف از آن حفظ منافع صاحبان کالا، تجار، واردکنندگان و در نهایت حفظ منافع ملی است. واردکنندگان، صادرکنندگان، شرکت‌های حمل‌ونقل داخلی و بین‌المللی، شرکت‌های بازرگانی و ترخیص‌کاران، تولیدکنندگان، توزیع‌کنندگان و صاحبان کالا که به‌دلایل گوناگون تصمیم به انتقال کالا از یک منطقه به منطقه دیگری دارند، می‌توانند درخواست‌کننده پوشش بیمه باربری باشند.
اشتری تصریح کرد: تحریم‌ها تاثیر منفی و معنی‌داری بر صادرات و واردات کشور داشته و ایران را دچار چالش‌های زیادی کرده است. لیکن با در نظر گرفتن شرایط تحریم،محدودیت‌ها در جابه‌جایی کالا و اینکه ایران دارای ۱۶ استان مرزی است، ما شاهد افزایش صادرات به ۱۵ کشور همسایه بوده‌ایم. به‌طور مثال، گمرکات گیلان اکنون پویاتر از گذشته در راستای صادرات به کشورهای حاشیه دریای خزر و کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا فعالیت می‌کنند. قطعا این افزایش صادرات نیاز به بیمه‌های محکم و نظارت بیشتر دارد، در غیر این صورت گمرک جمهوری اسلامی ایران چالش‌های بسیاری پیش‌رو خواهد داشت.
تاثیر رفع تحریم
وی بیان کرد: رفع تحریم‌ها از دو جهت بر رشته بیمه‌های باربری می‌تواند تاثیر مثبت داشته باشد؛ اولا با توجه به افزایش مبادلات اقتصادی و صادرات و واردات کالا، حجم پرتفوی در این رشته با افزایش روبه‌رو خواهد بود. دوم در شرایط غیرتحریم، صادرکننده و وارد‌کننده بازارهای بیشتری را برای انتخاب پیش‌رو دارند و این امر به مشتریان قدرت انتخاب بیشتری می‌دهد که سراغ بازارهای مناسب با خدمات مطلوب‌تر بروند و در نهایت این کاهش ریسک به نفع بیمه‌گذار، بیمه‌گر و صنعت بیمه خواهد بود. لیکن هنوز هم بیمه‌های باربری جای کار بسیاری در ایران دارد.
سخن پایانی
در مجموع یکی از مسائلی که صنعت بیمه در ایران با آن روبه‌رو شده، مسئله تحریم است که شبکه ترانزیتی ایران را تضعیف کرده و کاهش واردات نیز باعث افت تقاضای بیمه‌های گمرک شده است. یکی از چالش‌ها، نصب دستگاه موقعیت‌یاب(جی‌پی‌اس) در مرز ورودی روی وسیله نقلیه است که باید هزینه مربوطه از متقاضی ورود موقت وسیله اخذ شود. اعلام وصول وسیله مدنظر از هر یک از مرزهای گمرکی باید در صورت خروج بلافاصله در سیستم ثبت شود. در غیر این صورت، گمرک و شرکت بیمه‌گر به مشکلات و چالش‌های زیادی بر می‌خورند.
