شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران طی مکاتبه با شهردار، استاندار و رییس شورای شهر تهران مصوبه شورا را با موضوع ساماندهی فضایی عملکردی حوضه‌های آبریز سدهای تامین‌کننده آب شرب تهران، ابلاغ کرد.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، دبیر شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران در مکاتبه با محسنی بندپی استاندار، زاکانی شهرداری و چمران رییس شورای شهر تهران، مصوبه شورا را در خصوص طرح ساماندهی فضایی عملکردی حوضه‌های آبریز سدهای تامین‌کننده آب شرب تهران با رویکرد حفاظت از آب و گردشگری پایدار (حوضه آبریز سدهای لتیان، ماملو و لار واقعدر استان تهران) ابلاغ کرد.
در متن مصوبه آمده است: در اجرای ابلاغیه مورخ ۶ مرداد ۱۳۹۴ دبیرخانه شورای‌عالی امنیت ملی با موضوع مقابله با آلودگی منابع آب شرق تهران و تکلیف محوله به وزارت راه و شهرسازی با همکاری سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری طی بند ۱۳ ابلاغیه مذکور مبنی بر تهیه طرح ساماندهی مناطق واقع در حوضه‌های آبریز با تاکید بر ساماندهی نقاط تفرجگاهی،تدوین راهکارهای اجرایی، ضوابط ویژه ساخت و ساز و کنترلی به تفکیک کاربری‌ها، و تصویب آن در شورای عالی شهرسازی و معماری و سپس ابلاغ به استانداری‌های تهران و البرز برای اجرا، بررسی طرح تهیه شده توسط معاونت شهرسازی و معماری ایران با عنوان “طرح ساماندهی فضایی-عملکردی حوضه‌های آبریز سدهای تامین کننده آب شرب تهران با رویکرد حفاظت از آب و گردشگری پایدار” در دستور کار شورای عالی شهرسازی و معماری ایران قرار گرفت.
شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران پیرو بررسی و تصویب طرح در محدوده حوضه‌های آبریز سدهای طالقان و امیرکبیر در استان البرز در جلسات مشاوره اول دی ۱۳۹۹و ۱۱ اسفند ۱۳۹۹ در جلسه مورخ ۱۸ مرداد ۱۴۰۰ خود پس از استماع نتایج بررسی طرح در محدوده حوضه‌های آبریز سه سد مذکور را با رعایت محوریت “مقابله با آلودگی و حفاظت از آب” موضوع مورد تاکید در ابلاغیه دبیرخانه شورای‌عالی امنیت ملی و با توجه ویژه به ملاحظات زیر مورد بررسی و تصویب قرار داد:
۱- تأمین امنیت آب شرب پایتخت
۲- توسعه گردشگری و تفرج پایدار و دوستدار طبیعت (موضوع موردتاکید در بند ۱۳ ابلاغیه شورای امنیت ملی) و حفاظت از میراث تاریخی و فرهنگی در حوضه‌ها با توجه به ظرفیت‌های موجود در مناطق مورد مطالعه
۳- سطح ملی طرح و ضرورت رویکرد انقباضی در ساخت و سازها و رشد کالبدی حوضه‌های آبریز
۴- ضرورت حفاظت محیط زیست به ویژه از منظر آلایندگی آب و مولفه‌های آن از جمله پسماندها و پساب‌ها با توجه به کاهش شدید برد اکولوژیک در حوضه‌های آبریز
۵- لزوم ارتقای معیشت و کیفیت زندگی جامعه محلی
۶- واقع نگری در شناسایی تقاضاها، نیازها و اولویت‌های توسعه در سطح ملی و محلی
۷- اهمیت مدیریت اجرایی طرح
۸- ضرورت یکپارچگی، شفافیت و صراحت احکام و ضوابط پیشنهادی طرح
۹- تجانس سیاست‌ها، ضوابط و طرح پیشنهادی با شدت تهدید آلودگی آب در هریک از سه حوضه آبریز مذکور
شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران علاوه بر تاکید لزوم تعمیم و رعایت کلیات و اصول مذکور در مصوبات مورخ اول دی ۱۳۹۹ و ۱۱ اسفند ۱۳۹۹ خود در خصوص دو سد امیرکبیر و سد طالقان واقع در استان البرز به حوضه‌های آبریز سه سد یاد شده در استان تهران به شرح موارد ۹ گانه زیر:
۱- به منظور افزایش ضمانت اجرایی طرح ( به منزله چالش اصلی در تحقق طرح و مصوبه شورای عالی امنیت ملی) مقرر شد “نظام مدیریت یکپارچه حوضه‌های آبریز بصورت فرابخشی” زیر نظر هیئت دولت با رعایت موارد زیر، طراحی و مستقر شود. ساختار مدیریتی مذکور ظرف مدت حداکثر سه ماه به پیشنهاد مشاور طرح به تصویب شورای عالی شهرسازی و معماری رسیده و برای اخذ مصوبه نهایی به هیئت دولت ارسال خواهد شد:
۱-۱- اجنتاب از ساختارسازی و ایجاد سازمان جدید و تحمیل بار مالی
۲-۱- استفاده حداکثری ازظرفیت‌های قانونی موجود و رفع هم‌پوشانی‌ها و تعارض قوانین مربوط
۳-۱- مشارکت حداکثری ذینفعان و مدیریت تعارض منافع و مسئولیت‌ها در ۳ بخش دولتی، خصوصی و جامعه محلی
۴-۱- اطمینان از انطباق عملکرد دستگاه‌های مسئول بررسی ، تصویب و اجرای طرح‌ها و پروژه های مرتبط با طرح مصوب حوضه آبریز در صدور مجوزهای ساخت و ساز و نظارت بر رعایت آنها
۲- با توجه به ابعاد سیاسی و امنیتی مدیریت تأمین آب شرب پایتخت در مقیاس ملی، به منظور ارتقاء تحقق‌پذیری احکام طرح و التزام دستگاه‌ها و نهادهای اجرایی به رعایت آنها، آن بخش از احکام طرح که فراتر از مسئولیت شورای عالی شهرسازی و معماری بوده و نیازمند اخذ مصوبه از مراجع فرادستی است توسط مشاور احصاء و ظرف مدت یک ماه از اعلام مصوبه طرح جهت طی مراحل بررسی و تصویب نهایی در هیئت دولت در اختیار دبیرخانه شورای عالی شهرسازی و معماری قرار خواهد گرفت.
۳- نظر به تعدد طرح‌های تهیه شده در محدوده حوضه‌های آبریز سدهای تأمین‌کننده آب شرب تهران از جمله سه سد لتیان، ماملو و لار ( اعم از طرح‌های توسعه و عمران منطقه‌ای و محلی و طرح‌های موضوعی دستگاه‌هایاجرایی مانند طرح‌های گردشگری)؛ شورای عالی ضمن تأکید بر جایگاه فرادستی “طرح ساماندهی حوضه‌های آبریز منابع تأمین کنندهآب شرب تهران” (به تأسی از ابلاغیه دبیرخانه شورای امنیت ملی) لازم می‌داند در مواردی که احکام طرح‌های یادشده با طرح نامبرده در تعارض قرار می‌گیرند، اسناد و ضوابط این طرح ملاک‌عمل قرار گیرد.
۴- نظربه اینکه بازنگری در طرح مجموعه شهری تهران(شامل استان های تهران و البرز) توسط معاونت شهرسازی و معماری وزارت راه و شهرسازی در دست اقدام است، این معاونت نسبت به تمهیدات تکمیلی مرتبط با احکام طرح ساماندهی حوضه های آبریز در طرح مجموعه شهری تهران( از جمله در بخش شبکه ارتباطی و زیرساخت ها) اقدام و پیش بینی های لازم را اتخاذ خواهد کرد.
۵- لازم است ممنوعیت توسعه گردشگری متمرکز و متقابلاً توسعه گردشگری طبیعی و تفرجی گسترده در اسناد طرح تصریح و تاکید شود. در این ارتباط، ضرورت و پیشنهادهای احداث مناطق نمونه گردشگری مصوب هیئت محترم دولت، در چارچوب راهبردها و سیاست‌های شورای عالی امنیت ملی و “طرح ساماندهی حوضه‌ای آبریز” و با رعایت اصل ممنوعیت بارگذاری جمعیتی، سکونتی و فعالیتی فراتر از توان اکولوژیک منطقه و ممنوعیت هرگونه ساخت و ساز مسکونی در آنها، توسط وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری جهت طی فرایند قانونی بررسی و تصویب، به دبیرخانه شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران اعلام خواهد شد.
۶- احداث هرگونه مجتمع مسکونی و ساخت و ساز مسکونی و ویلایی خارج از نقاط شهری و روستایی، به هر شکلی مانند تعاونی‌های مسکن و ویلاسازی به دلیل مغایرت با اساس طرح صراحتاً ممنوع است. بارگذاری مسکونی در داخل نقاط شهری و روستایی نیز صرفاً در حد رفع نیاز ناشی از رشد طبیعی و متعارف جمعیتی و در چارچوب طرح مصوب این سکونتگاه‌ها مجاز خواهد بود.
۷- طرح‌های جامع و هادی مصوب شهرها و روستاهای واقع در محدوده حوضه های آبریز سه سد لتیان، ماملو و لار در صورت عدم مغایرت با راهبردهای “طرح ساماندهی حوضه‌ای آبریز” کماکان ملاک عمل خواهند بود. در صورت مغایرت، اخذ مصوبه شورای عالی شهرسازی (در مورد شهرها ) و شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان (در مورد روستاها) ضروری است. طرح جامع شهری جدید با رعایت راهبردهای”طرح ساماندهی حوضه‌های آبریز” توسط شورای عالی شهرسازی و معماری ایران و طرح‌های هادی روستایی جدید توسط شورای برنامه‌ریزی توسعه استان به تصویب خواهند رسید. در این ارتباط لازم است اسناد راهنما شامل اصول و الزامات برنامه‌ریزی توسعه و عمران شهر و روستاهای واقع در حوضه های آبریز سدهای مذکور در “طرح ساماندهی حوضه‌های آبریز” تهیه و ارائه شود.
۸- شورای‌عالی شهرسازی و معماری با توجه به اهمیت ملاحظات پدافند غیرعامل، بر ضرورت انجام اقدامات لازم برای افزایش تعداد ایستگاه‌های سنجش آلودگی آب و تعداد شاخص‌های مورد سنجش در ایستگاه‌های مذکور در منطقه، توسط سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت نیرو، به عنوان یکی از احکام طرح تاکید می‌کند.
۹- نظر به اینکه کمبود منابع اعتباری برای احداث و تکمیل شبکه فاضلاب در منطقه یکی از اصلی ترین موانع تامین امنیت آب در منطقه تشخیص داده شد، شورای عالی شهرسازی بر لزوم تأمین اعتبارات لازم به منزله شرطی از شروط تحقق احکام طرح تأکید می کند.
رعایت موارد اختصاصی زیر در حوضه های آبریز سه سد لتیان، ماملو و لار واقع در استان تهران را تصویب و مقرر کرد:
الف- راهبردها، پیشنهادها و ضوابط طرح در ارتباط با جنگل کاری در پهنه های مرتبط، بر اساس تشخیص و ملاحظات مورد تایید سازمان جنگل ها ، مراتع و آبخیزداری کشور تنظیم شود.
ب- نظر به اهمیت و ضرورت تعیین تکلیف و ساماندهی کارگاه‌های صنعتی و لزوم ممانعت از فعالیت واحدهای صنعتی غیرمجاز در استان تهران، اجرای تصویبنامه مورخ ۲۷ بهمن ۱۳۹۸ هیات وزیران (ابلاغی به شماره ۱۵۵۱۸۰ / ت ۵۴۲۶۷ ه مورخ ۵ اسفند ۱۳۹۸) در خصوص ساماندهی فعالیت‌های مستقر در خارج از محدوده‌های شهری شمال‌شرق تهران با جدیت مورد پیگیری قرار گیرد.
با توجه به موارد مقرر به شرح ذکر شده، لازم است مهندسین مشاور تهیه کننده طرح، اسناد نهایی و ملاک عمل طرح برای حوضه های آبریز سه سد لتیان، ماملو و لار را با لحاظ موارد ذکر شده برای طی مرحله ابلاغ ظرف مدت یک ماه از اعلام مصوبه به دبیرخانه شورای‌عالی ارائه کند:
نقشه سیاستگذاری توسعه فضایی- نقشه پهنه بندی استفاده از اراضی – ضوابط و مقررات استفاده از اراضی و نظام ( ساختار و راه کارهای) اجرایی طرح
