هر بنگاه اقتصادی یا کسب و کار، برای تعیین انواع استراتژی‌های مختلف در سطح کلان شرکت یا سازمان، باید چشم‌انداز و ماموریت سازمان و عوامل محیطی و داخلی آن را در نظر گیرد و متناسب با آن‌ها، اهداف سازمان را به صورت شفاف مشخص کند که نتیجه آن رشد و ارتقای آن سازمان است. بر این اساس، سیاست هلدینگ توسعه معادن و فلزات برای هر یک از شرکت‌های زیرمجموعه متفاوت است. در این رابطه، با محمدحسین قائمی‌راد، معاون برنامه‌ریزی و نظارت بر شرکت‌های «ومعادن» گفت‌وگویی انجام داده ایم که متن کامل آن را در ادامه خواهید خواند:
هلدینگ توسعه معادن و فلزات چه نقشی در سیاست‌گذاری و جهت‌دهی شرکت‌های زیرمجموعه ایفا میکند؟
در استراتژی‌های سرپرستی و ساختار هلدینگ، ایجاد ارزش و هم‌افزایی در بین کسب و کارهای مختلف مورد توجه است. هلدینگ‌هایی که فعالیتهای مختلف انجام می‌دهند، از طریق این فعالیت‌ها می‌توانند ارزش خلق کنند. هلدینگ‌های مادر می‌توانند در مقایسه با رقبای خود، ارزش بیشتری خلق کنند؛ به شرط اینکه مالکیت آن فعالیت در اختیار آن‌ها باشد. در واقع این همان مزیت سرپرستی است. سرپرستی با تمرکز بر شایستگی‌های محوری شرکت مادر و همچنین ارزش حاصل از ارتباط بین شرکت مادر و کسب و کارها انجام می‌شود. وقتی هلدینگ مادری در چند مرکز اصلی فعالیت دارد، از قدرت زیادی برخوردار است. اگر مهارتها و منابع هلدینگ مادر با نیاز‌ها و فرصت‌های کسب و کارها، تناسب داشته باشد، در این صورت می‌تواند ارزش خلق کند اما اگر تناسبی بین مهارتها و منابع با نیاز‌ها و فرصت‌ها برقرار نباشد، ارزش‌‌های ایجاد شده از بین می‌روند.
این نوع نگرش به استراتژی هلدینگ، بسیار مفید است زیرا نه تنها در تصمیم‌گیری درباره انتخاب فعالیتهای جدید کمک میکند بلکه در انتخاب روش مناسب مدیریت فعالیتهای موجود نیز به هلدینگ کمک خواهد کرد، بنابراین وظیفه اصلی مراکز اصلی هلدینگ، ایجاد هم‌افزایی در کسب و کارها از طریق فراهم آوردن منابع لازم برای آن‌ها و توزیع مهارتها و قابلیت‌ها میان آن‌ها و هماهنگ کردن فعالیتهای واحد‌ها به منظور ایجاد صرفه‌جویی‌های مقیاس (مانندخرید متمرکز) در استراتژی سرپرستی هم‌افزایی از تلفیق توان تمام کسب و کارها ایجاد می‌شود.
سیاست‌گذاری‌های هلدینگ توسعه معادن و فلزات چه جهت‌گیری‌هایی دارد؟
سیاست هلدینگ توسعه معادن و فلزات برای هر یک از شرکت‌های زیرمجموعه متفاوت است. این تفاوت به دلایلی همچون میزان سهامداری، درجه بلوغ آن سازمان و … بستگی دارد. به عنوان مثال برخورد ما به عنوان پدر، با فرزند دو ساله و با فرزند ۲۰ ساله متفاوت است یا اگر دو فرزند داشته باشیم که یکی از آن‌ها، دچار معلولیت باشد و توان یافتن شغل مناسب نداشته باشد، با فرزند دیگر که ضریب هوشی بالایی دارد و در بازار کار خواهان بسیاری دارد، قطعا متفاوت خواهد بود. در هلدینگ نیز به همین صورت با شرکت‌ها برخورد می‌شود. هنگامی که شرکتی به بلوغ کامل رسیده باشد، بازار محصول خود را به خوبی شناخته و مشتریان بالقوه و بالفعل بسیاری دارد. مواد اولیه را به پایین‌ترین قیمت و بهترین کیفیت خریداری میکند و سود با کیفیت می‌سازد که حاشیه سود مناسبی دارد. به طور حتم دخالت در تصمیم‌های این بنگاه، جز زیان و آسیب، نتیجه دیگری به دنبال نخواهد داشت اما وقتی شرکتی به تازگی پا گرفته و هنوز مشتریان خود را پیدا نکرده است، طبیعی است که هلدینگ کمک میکند که این شرکت در گام‌های ابتدایی، مشتریان خود را از میان شرکت‌های گروه پیدا کند.
تا امروز چه اندازه از سیاست‌گذاری‌های شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات محقق شده است؟
روند نظارت در هلدینگ سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات به‌گونه‌ای انجام می‌شود که علاوه بر انتخاب اعضای هیئت مدیره خبره و پاسخگو، نظارت‌های سه‌ماهه به طور منظم توسط هلدینگ انجام می‌شود. این نظارت‌ها هم از لحاظ برنامه و هم از نظر بودجه (به عنوان برشی از برنامه)، بررسی اقدامات صورت گرفته در راستای تکالیف مجمع و… انجام می‌شود. همچنین استراتژی رشد شرکت‌ها نیز به طور کامل مورد نظارت هلدینگ قرار می‌گیرد.
سیاست اصلی هلدینگ سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات، تکمیل زنجیره ارزش و برقراری توازن در زنجیره ارزش است. به‌عنوان مثال، هر چند که تامین برق مورد نیاز صنایع یک وظیفه حاکمیتی است اما کمبود و قطعی مکرر برق، باعث کاهش سودآوری و بهره شرکت‌های گروه می‌شود. از این رو هلدینگ خود را ملزم می‌داند با تاسیس نیروگاه برق در حد توان، این مشکل را کاهش دهد. همان گونه که یک هلدینگ تخصصی در حوزه برق تحت عنوان شرکت پویا انرژی ذیل هلدینگ سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات ایجاد شده است.
همچنین با توجه به پیش‌بینی کمبود سنگ‌آهن، شرکت اکتشاف تجلی صبا تاسیس شده که ماموریت اصلی آن، اکتشاف در پهنه‌های جدید است. تمام این سیاست‌ها برای برقراری توازن زنجیره صورت گرفته و تمام تلاش ما این است که رسالت خود را به عنوان هلدینگ تخصصی در حوزه معادن کشور به درستی انجام دهیم تا هم منافع سهامداران حفظ شود و هم گام موثری در توسعه کشور برداشته شود.
سیاست دیگر هلدینگ، بهینه‌سازی پرتفوی سرمایه‌گذاری است؛ یعنی هلدینگ همواره می‌کوشد سبد بهینه‌ای از ریسک و بازدهی و همچنین با نگاه هم‌افزایی بین کسب وکارها انتخاب کند تا در نهایت به پرتفوی بهینه‌ای دست یابد.
برنامه‌های شرکت توسعه معادن و فلزات برای شرکت‌های زیرگروه مجموعه چیست و پیشبرد این اهداف با چه چالش‌هایی رو‌به‌رو است؟
در حال حاضر برنامه استراتژیک هلدینگ توسعه معادن و فلزات و همچنین استراتژی رشد شرکت‌های زیرمجموعه در حال تدوین است. هدف اصلی از تدوین این برنامه، مشخص شدن نقش هر یک از شرکت‌ها در توسعه آتی هلدینگ، شناسایی ضعف‌ها و برنامه‌ریزی جهت رفع کاستی‌های پیشرو است. مهم‌ترین ماموریت هلدینگ، نقش‌آفرینی در زنجیره بالادستی فولاد و تامین پایدار خوراک برای صنایع فولادی کشور است.
گفت‌وگو: فاطمه یعقوبی‌زاده
منبع: فلزات آنلاین
