مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران گفت: در نظر داریم طرح بهسازی و نوسازی بافت پیرامون ۴ حرم مطهر را به نهضت ملی تولید مسکن پیوند زده تا کیفیت زندگی ساکنان این محدوده‌ها ارتقا یابد.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از شرکت بازآفرینی شهری ایران، محمد آئینی در جلسه اعضای هیئت مدیره «صندوق سرمایه‌گذاری طرح حرم‌های مطهر» با حضور داوود دانش جعفری رئیس هیئت مدیره صندوق با یادآوری این که شرکت بازآفرینی شهری ایران راهبری ساماندهی و بهسازی بافت‌های فرسوده و نیز ساماندهی مناطق حاشیه‌نشین را برعهده دارد که دو وظیفه بزرگ محسوب می‌شود، گفت: اجرای پروژه‌های این شرکت نیاز به منابع بسیاری دارد، در این شرایط صرفاً با هم‌افزایی و افزایش همکاری و تعامل با سایر دستگاه‌ها، اهداف مورد انتظار بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده و ساماندهی سکونتگاه‌های غیررسمی قابل تحقق است.
دبیر ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار افزود: رویکرد ما این است که صندوق سرمایه‌گذاری طرح حرم‌های مطهر بیش از گذشته فعال شود، در این راستا اجرای طرح «توسعه و تحول اجتماع محور محلات کم برخوردار» که شامل ۲۰۲۰ محله می‌شود با همکاری دیگر سازمان‌ها و نهادهای مسؤول در دستور کار قرار گرفته و در تهران به شکل پایلوت در محله هرندی کار شروع شده است. همچنین این طرح در محلات تختی، سیروس، امامزاده یحیی و پامنار منطقه ۱۲، محلات شیوا و جوادیه منطقه ۱۶، اسدی و صفا منطقه ۱۳ و محلات شوش، اتابک و مظاهری منطقه ۱۵ در دست اجراست.
معاون وزیر راه و شهرسازی با اشاره به این که معیشت، بهداشت و اشتغال و نوسازی مسکن و تکمیل خدمات زیربنایی و روبنایی چهار محور اساسی در طرح توسعه و تحول اجتماع محور محلات کم‌برخودار به شمار می‌رود، تصریح کرد: در بحث کالبدی نیز ساخت ۳۰۰ هزار واحد مسکونی را که در قالب نهضت ملی تولید مسکن بر عهده شرکت گذاشته شده است، آغاز کرده‌ایم. همچنین در نظر داریم تا طرح توسعه ۴ حرم مطهر را به طرح نهضت ملی تولید مسکن پیوند زده تا کیفیت زندگی ساکنان این محدوده را ارتقا دهیم.
وی با اشاره به این که ۱۵ درصد از طرح نهضت ملی تولید مسکن در بافت‌های فرسوده و مناطق حاشیه‌نشین انجام خواهد گرفت، گفت: البته ظرفیت این محدوده‌ها بیشتر از این مقدار است. در شهر تهران به ازای تخریب هر واحد ویلایی فرسوده ۹.۳ واحد آپارتمانی ساخته شده است تصریح کرد: ما به دنبال این هستیم تا کار نوسازی ۴۰۰ هزار واحد مسکونی را با کمک سازندگان انبوه و خرد انجام دهیم و برای این کار برنامه داریم.
پیشنهاد تشکیل کارگروه مشترک
در ادامه دانش جعفری رئیس هیأت مدیره صندوق سرمایه‌گذاری طرح حرم‌های مطهر با اشاره به اهداف تشکیل صندوق گفت: هدف از تشکیل صندوق این است تا به بازسازی بافت‌های فرسوده اطراف حرم کمک کند. اولین ویژگی صندوق این است که ساختار غیر دولتی دارد، در واقع صندوق سرمایه‌گذاری و شرکت بازآفرینی شهری ایران به نوعی مکمل هم هستند با این تفاوت که شرکت بازآفرینی شهری ایران مسؤولیت برنامه‌ریزی در سطح کلان کشور را بر عهده دارد و می‌تواند برای صندوق نقش تعریف کند. این صندوق فقط در ۴ استان که حرم‌های مطهر در آن واقع شده‌اند می‌تواند به شرکت کمک کند.
وی ادامه داد: بافت‌های اطراف حرم برای ما از حیث ملی و اسلامی اهمیت دارد و نباید در اطراف حرم‌های مطهر وضعیت ناهمگون باشد، دستگاه‌های مختلف می‌توانند در این امر ما را یاری کنند برای مثال وزارت راه و شهرسازی می‌تواند زمین‌های لازم را در اختیار ما قرار دهد.
دانش جعفری پیشنهاد داد: کارگروه مشترکی بین شرکت بازآفرینی شهری ایران و صندوق سرمایه‌گذاری طرح حرم‌های مطهر با هدف پر رنگ‌تر کردن نقش صندوق در بازسازی بافت‌های فرسوده اطراف حرم تشکیل شود و افزود: ما نیز هر کاری از دست‌مان بر می‌آید در این زمینه انجام خواهیم داد.
افزایش تسهیلات بافت‌های پیرامون حرم‌های مطهر به ۳۰۰ میلیون تومان
میلاد امینی مدیرعامل «صندوق سرمایه‌گذاری طرح حرم‌های مطهر» نیز با بیان این که در اطراف حرم امام رضا (ع) زمین‌های دولتی وجود دارد، گفت: در مشهد کار شناسایی زمین جهت اجرای نهضت ملی مسکن را شروع کرده‌ایم و در ۱۳ سایت، ساخت ۷۵۰ تا هزار واحد مسکونی با محوریت صندوق در دستور کار قرار گرفته است.
وی افزود: در شهرهای دیگر مانند قم نیز تسهیلات ساخت زمین ۴۷۰ هکتاری اطراف حرم حضرت معصومه (ع) را به ۱۴۰ میلیون تومان افزایش داده‌ایم، چندی پیش نیز تفاهمنامه‌ای بین صندوق و بانک عامل بخش مسکن منعقد شد که بر اساس آن تسهیلاتی که به بافت‌های پیرامون حرم‌های مطهر ارائه می‌شود به ۳۰۰ میلیون تومان افزایش یافت.
امینی با اشاره به این که طی دو سال گذشته تمام طرح‌های اطراف حرم فریز شده بود، تصریح کرد: در ۱۲۰۰ هکتار بافت پیرامون حرم حدود ۶ هزار خانواده تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی زندگی می‌کنند، چگونگی رسیدگی به وضعیت این خانواده‌ها نیز مورد پیگیری قرار گرفت که نتیجه آن انعقاد تفاهمنامه‌ای با یک بانک قرض الحسنه شد. در قالب این تفاهمنامه برای هر نفر بدون ارائه سند و ارائه پروانه ساختمانی و صرفاً از طریق معرفی صندوق تسهیلات ۲۷۰ میلیون تومانی با کارمزد ۲ درصد برای ساخت مسکن ارائه می‌شود.
افزایش تعامل با وزارت میراث فرهنگی
احمدرضا دستغیب عضو هیئت مدیره صندوق نیز گفت: در کشور کارهای بزرگ به صورت طرح‌های جامع خیلی خوب پیش نمی‌رود مخصوصاً زمانی که منابعی ندارد، تجربه نشان داده که صندوق‌های اینچنینی و طرح‌های کوچک بهتر به نتیجه می‌رسد و این صندوق پتانسیلی برای شرکت خواهد بود و باید از ظرفیت‌های آن استفاده شود.
وی در خصوص توسعه راه‌های دسترسی و افزایش کیفیت زندگی شهروندان نیز گفت: کیفیت زندگی مردم در محیط‌های پیرامون حرم بالا نیست و این یک معضل اساسی به شمار می‌رود. به نظرم باید این مشکلات را در زیرساخت حل کرد و بخش‌های دیگر توسط صندوق حل خواهد شد. مشکل دیگر این است که در برخی موارد این محدوده‌ها توسط میراث فرهنگی فریز شده‌اند که باید این مشکل را نیز در تعامل با وزارت میراث فرهنگی بر طرف کنیم.
آخرین جزئیات از وضعیت کنونی بافت‌های پیرامونی ۴ حرم مطهر
لازم به ذکر است اکنون بیش از ۸۰۰ هکتار بافت فرسوده پیرامون حرم‌های مطهر حضرت رضا (ع)، حضرت معصومه (س)، حضرت احمد بن موسی (ع) و حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) وجود دارد و در نتیجه برای ساماندهی محیط‌های پیرامون این حرم‌های مطهر صندوق سرمایه‌گذاری طرح حرم‌های مطهر تشکیل و اساسنامه آن در سال ۱۳۸۷ به تصویب هیئت وزیران رسید.
فقدان نهاد تخصصی تأمین و تجهیز منابع مالی برای پشتیبانی مالی و اعتباری از روند بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده پیرامون حرم‌های مطهر و نیز روند بسیار کند پیشرفت امر بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده پیرامون حرم‌های مطهر از دیگر دلایل تشکیل این صندوق به شمار می‌رود.
از جمله راهبردهای عملیاتی این صندوق می‌توان به استفاده از تمام ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های بازار پول و بازار سرمایه برای تجهیز منابع خرد مردمی، تلاش برای دستیابی به منابع پایدار و پیگیری اخذ اعتبارات از محل درآمد عمومی و سایر منابع در اختیار دولت (صندوق توسعه ملی، وجوه اداره شده، یارانه‌ها و کمک‌های بلاعوض) برای حمایت از بهسازی و نوسازی شهری، طراحی ساز و کارهای لازم و عملیاتی کردن آن‌ها برای حمایت و جلب مشارکت مالکان، ساکنان، سازندگان، انبوه‌سازان و سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی در پروژه‌های مصوب و تأمین و برقراری وجوه اداره شده برای اعطای تسهیلات و یارانه‌ها به منظور حمایت و تشویق هرگونه سرمایه‌گذاری اشاره کرد.
