رئیس کل بانک مرکزی گفت: تورم ریشه‌های متعددی دارد؛ یک ریشه آن عوامل طرف عرضه و هزینه است که مثلا قیمت‌های جهانی باعث آن می‌شود.
علی صالح آبادی رئیس کل بانک مرکزی امشب در برنامه “صف اول” سیما به توضیح درباره آخرین وضعیت متغیرها و موضوعات حوزه پولی و ارزی کشور پرداخت.
وی در آغاز با اشاره به ریشه‌های تورم گفت: تورم گاهی ناشی از عوامل عرضه است. مثلاً وقتی قیمت‌های جهانی بالا می‌رود موجب افزایش تورم می‌شود یا سایر مواردی که می توانند هزینه ها را افزایش دهد. عامل دیگری که بر تورم موثر می باشد از جانب تقاضا است که عمدتاً به نقدینگی و پایه پولی برمی گردد. بنابراین عامل نقدینگی عامل دومی است که روی تورم اثر می گذارد. عامل سوم اثرگذار بر تورم انتظارات می باشد که این سه مورد، عوامل موثر بر تورم هستند.
رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: پایه پولی یکی از این محورها است که باید کنترل شود. پایه پولی آن پولی است که بانک مرکزی به جامعه تزریق می‌کند. بخشی از پولی که بانک مرکزی به اقتصاد تزریق می کند مربوط به خرید ارزهای دولت و فروش ریال معادل آن در جامعه است.
وی توضیح داد: دولت درآمد ارزی دارد و این ارزها را بانک مرکزی از دولت خریداری کرده و ریال آن را به دولت می دهد در ادامه باید این ارز را در بازار تزریق نموده و ریال را جمع کند.
صالح آبادی ادامه داد: موضوع دوم مربوط به بدهی دولت به بانک مرکزی و موضوع سوم به بدهی بانکها به بانک مرکزی باز می گردد، یعنی آن پولی که بانک مرکزی به دولت و بانکها می دهد و همچنین اوراق دولتی که بانک مرکزی از بانک ها خریداری می‌کند. این موارد موجب بست پولی و افزایش پایه پولی می شوند.
وی یادآور شد: در سال جاری در بانک مرکزی برای سال ۱۴۰۱ یک برنامه پولی نوشتیم و مشخص کردیم که تا پایان سال باید پایه پولی و نقدینگی چگونه رشد کند و به چه هدفی از نقدینگی دست پیدا کنیم؟
صالح آبادی افزود: البته نقدینگی هم پولی است که بانک ها خلق می‌کنند و هم پولی است که بانک مرکزی خلق می کند. صالح‌آبادی در این مورد توضیح داد: پولی که بانک مرکزی ایجاد می کند با ضریب حدود هشت تبدیل به نقدینگی می شود، بنابراین هر ریالی که بانک مرکزی به جامعه تزریق کند بعد از چرخشی که در نظام بانکی دارد حدود ۷ واحد دیگر به آن افزوده شده و به صورت نقدینگی بروز می‌کند که به این ضریب، ضریب فزاینده گفته می شود.
رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: از سال گذشته در بانک مرکزی کمیته پایه پولی و نقدینگی تشکیل دادیم که به صورت ماهانه این ارقام را پایش نموده و در صورت انحراف، دلیل آن را اعلام می‌کند و مشخص می‌کند که باید چه اقداماتی صورت بگیرد تا در ماههای بعد جبران شود.
وی با اشاره به اقدامات صورت گرفته در سال جاری گفت: یکی از دلایل رشد نقدینگی این بود که بانک مرکزی در همان ابتدای سال به موجب قانون بودجه دولت تنخواه می دهد که ما این تنخواه را حذف کردیم. با حذف این تنخواه که قانون مجوز آن را داده است، حدود ۶۰ هزار میلیارد تومان باید به اقتصاد تزریق میشد که خوشبختانه با توجه به هماهنگی که با دولت صورت گرفت این منابع به اقتصاد تزریق نشد. در واقع دولت با استفاده از سپرده های خود نزد بانک مرکزی این کار را انجام داد و بانک مرکزی پول جدیدی به دولت نداد. این کار باعث شد رشد نقدینگی در فروردین ماه منفی شود.
