اصفهان-تیغ بی آبی که سال‌ها بر گلوی محیط‌زیست و کشاورزان فشار می آورد حالا دغدغه تشنگی بیش از۴ میلیون نفر از دیار زاینده‌رود شده و اصفهان قرار است دلخوش به آمدن باران روزهای سرد را سپری کند.
خبرگزاری مهر – گروه استان‌ها- ندا سپاهی: اصفهان یکی از شهرهای پر تنش آبی کشور که گرم و خشک‌ترین تابستان پنجاه سال اخیر را به سختی گذراند و شهروندان مجبور بودند روزهای طاقت فرسا را ساعت‌ها بی آب سپری کنند یا برای گرفتن چند لیتر آب در صف‌های طولانی پای تانکرها بایستند، پاییز زمستان پیش رو نیز از بحران آب در امان نخواهد بود.
اگر تا یک سال پیش این کشاورزان بودند که با شروع پاییز دغدغه گرفتن آب برای کشت و کار داشتند امسال شرایط سد زاینده رود به گونه‌ای است که موضوع حقابه کشاورزی و محیط‌زیست به حاشیه رفته و مسئولان نسبت به اولویت و ضرورت تأمین آب شرب و بهداشت بیش از چهار میلیون و ۸۰۰ هزار نفر مردم دیار زاینده رود هشدار می‌دهند.
اصفهان و سرشاخه‌های زاینده‌رود سال آبی گذشته ۴۰ درصد کاهش بارندگی داشت و امسال نیز بنا به اعلام اقلیم شناسان و کارشناسان هواشناسی، بارش‌های مؤثر بر منابع آب اصفهان و سرشاخه‌های زاینده رود از آذرماه خواهد بود، هر چند به گفته آنان بارش‌های پیش رو در زمستان نیز کمتر از میانگین طبیعی بارندگی این خطه است.
در همین پیوند مهرداد خرسندی سخنگوی آبفا استان اصفهان به خبرنگار مهر می‌گوید: امیدواریم به آنجا نرسد که مانند تابستان امسال مجبور به آبرسانی سیار در بین شهروندان اصفهانی باشیم زیرا آب تخصیص داده شده توسط شرکت آب منطقه‌ای در شبکه توزیع خواهد شد و با توجه به کاهش دما و مصارف و بارندگی‌هایی که در پیش است، امیدواریم که برای تأمین آب شرب به مشکل برخورد نکنیم.
بخشی از آب پشت سد زاینده رود رسوب است
وی با اشاره به حجم کم آب پشت سد که بخشی از آن را رسوب تشکیل می‌دهد، ادامه دهد: این بخش آب سد را نمی‌توان استفاده کرد زیرا بر کیفیت آب اثر می‌گذارد ولی امید است بارش‌ها شروع شود تا آب مورد نیاز شهروندان را تأمین کنیم هرچند که برای آبرسانی سیار نیز آمادگی داریم اما امیدواریم به آن مرحله از تنش آبی نرسد.
سخنگوی آبفا استان اصفهان با اشاره به اینکه از اواسط خردادماه تا پایان شهریور سال جاری نزدیک به ۶۲ میلیون لیتر آب با استفاده از حدود ۵ هزار و ۸۰۰ تانکر در شهرها و روستاهای تحت پوشش توزیع شد، تاکید می‌کند: اولویت تأمین آب شرب کاربری‌های خانگی، بیمارستان‌ها، واحدهای بهداشت و درمان و مواد غذایی است و به هیچ عنوان نمی‌توان شرب را قطع کرد و همچنان تعدادی چاه در مدار بهره‌برداری است زیرا گرما امسال ادامه دار بوده و هنوز هوا گرم است.
همچنان چاه‌ها بخشی از آب شرب اصفهان را تأمین می‌کنند
خرسندی با بیان اینکه همچنان بخشی از آب مورد نیاز شرب از چاه‌ها تأمین می‌شود، می‌افزاید: با کاهش دما و کمتر شدن مصارف به مرور چاه‌ها از مدار بهره‌برداری خارج می‌شود اما به هر رو اگر تا پایان آذرماه بارندگی نشود باید برنامه‌ریزی کرد و اگر اصفهان ماه‌های پیش رو در شرایطی قرار گرفت که نیاز به آبرسانی سیار باشد اطلاع رسانی خواهیم کرد.
به گزارش مهر مسئولان استان از سال گذشته تاکنون بارها اعلام کردند که بزودی بخشی از سامانه دوم آبرسانی به اصفهان موسوم به گلاب دو بهره‌برداری می‌شود اما در حالی که بنا به وعده مسئولان استان قرار بود این سامانه در بهار سال جاری وارد مدار شود همچنان بهره‌برداری آن در هاله‌ای از ابهام است و حتی آنطور که عباس رضایی استاندار سابق اصفهان در آخرین روزهای کاری خود اعلام کرده بود که بخشی از این پروژه نیمه مهر ماه افتتاح می‌شود، همچنان در روزهای پایانی مهر از بهره‌برداری این پروژه خبری نیست.
سامانه دوم در صورت کاهش حجم آب سد زاینده رود کارایی ندارد
اما سخنگوی آبفا استان اصفهان دراین باره می‌گوید: سامانه دوم آبرسانی به اصفهان اگر وارد مدار هم شود اما آبی پشت سد زاینده رود نباشد عملاً کارایی ندارد زیرا این سامانه در اصل یک مسیر جایگزین و پدافندی است. سامانه اول آبرسانی اصفهان بزرگ توان انتقال آب بیشتر نداشته و تابستان امسال ۴۳۰۰ لیتر بر ثانیه کمبود آب داشتیم از این سامانه دوم جایگزین است که اگر سامانه اول دچار مشکل شد بخشی از آب مورد نیاز از طریق این سامانه تأمین شود.
خرسندی با بیان اینکه بخشی از فاز اول سامانه طبق وعده متولیان قرار است به بهره برداری برسد، ابراز امیدواری می‌کند که تأمین آب آشامیدنی اصفهان در ماه‌های پیش رو به وضعیت بحران نرسد و طبق پیش بینی هواشناسی از آذر ماه بارندگی‌های مؤثر بر منابع آبی استان آغاز شود.
همچنین محمود چیتیان سرپرست معاونت حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای اصفهان به خبرنگار مهر می‌گوید: در فاز اول سامانه دوم آبرسانی به اصفهان (گلاب دو) قرار است حدود ۸۰۰ لیتر بر ثانیه آب منتقل شود که در کمک به تأمین آب شرب بی تأثیر نیست زیرا از سرچشمه آب برداشت می‌شود.
هر روز یک میلیون مترمکعب آب از حجم سد زاینده رود کم می‌شود
وی با بیان اینکه سد زاینده رود مهمترین منبع آبی این حوضه در تأمین آب آشامیدنی اصفهان است، می‌افزاید: ذخیره سد اکنون در هر شبانه روز حدود یک میلیون مترمکعب کاهش می‌یابد که امید است با توجه به سرد شدن هوا و کاهش برداشت‌های بین سد زاینده رود تا سد چم آسمان، بتوان خروجی را کمتر کرد و به ۶۰۰ هزار متر مکعب در روز رساند.
سرپرست معاونت حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای اصفهان با بیان اینکه ماهیانه بین ۲۵ تا ۲۶ میلیون مترمکعب آب از سد برای تأمین شرب در سامانه اول آبرسانی اصفهان بزرگ توزیع می‌شود و در مسیر نیز پرت (هدررفت) آب وجود دارد، خاطرنشان می‌کند: ذخیره سد زاینده رود هم اکنون ۱۹۱ میلیون مترمکعب، ورودی به آن هفت مترمکعب و خروجی سد ۱۸ مترمکعب بر ثانیه است و ۱۵ درصد از ظرفیت آن آب دارد.
چیتیان با اشاره به اینکه براساس مطالعات انجام شده حجم رسوبات کف سد زاینده رود معادل ۳۵ میلیون متر مکعب است، می‌گوید: مخزن سد از نظر اکسیژن محلول و پارامترهای کیفی آب آشامیدنی هر هفته به طور دائم رصد می‌شود، شرکت آب و فاضلاب استان در مقاطع مختلف از ورودی، خروجی، مخازن و خطوط لوله انتقال آب نمونه گیری می‌کند و اکنون کیفیت آب مشکلی ندارد.
وی با تاکید بر اینکه برای تأمین شرب اصفهان در ماه‌های پیش رو مشکلی نخواهیم داشت، اضافه می‌کند: منتظریم بارندگی شود و هرگونه تصمیم‌گیری برای سایر مصارف از جمله توزیع آب کشاورزی در کارگروه سازگاری با کم آبی و براساس برنامه منابع و مصارف حوضه زاینده رود خواهد بود.
سد زاینده رود با ظرفیت یک میلیارد و ۴۵۰ میلیون مترمکعب تأمین کننده آب آشامیدنی، محیط زیست، صنعت و کشاورزی استان اصفهان محسوب می‌شود و از این حوضه مصارفی برای کاشان، چهارمحال و بختیاری و یزد نیز تعریف شده و آب منتقل می‌شود.
با توجه به پیش‌بینی‌های هواشناسی مبنی بر بارش‌های کمتر از نرمال در پاییز و زمستان پیش‌رو و ذخیره فاجعه بار سد زاینده رود، هرچند مدیریت مصرف آب ضروری است اما برای جلوگیری از تکرار صحنه صف‌های مردم دیار زاینده رود برای گرفتن چند لیتر آب پای تانکرهای آب رسان و تخلیه بیشتر منابع آب زیرزمینی برای شرب، شاید لازم باشد به وضعیت بندها و برداشت‌های بالادست سد زاینده رود رسیدگی شود که در کنار کم بارشی و خشکسالی نقش اساسی در کاهش آورد و وضعیت فاجعه بار سد در سال‌های اخیر داشته‌اند.
